ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ. Κατόπιν του προηγούμενου διαλόγου που κάναμε για τον πατέρα Σωφρόνιο ιδρυτού του μοναστηρίου στο Εσσεξ της Αγγλίας, θα ήθελα να σε ρωτἠσω, επειδή ζεις στην δύση, τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η διακοπή εκκλησιαστικής κοινωνίας του Πατριαρχείου της Μόσχας από αυτό της Κωσταντινουπόλεως; Θα διαιρέσει και τους πιστούς, θα δημιουργήσει προβλήματα στις πόλεις που υπάρχουν ρωσικές ενορίες, αλλά δεν υπάρχουν αντίστοιχες που ανήκουν στο Πατριαρχείο της Κωσταντινοπόλεως επειδή οι ορθόδοξοι έλληνες δεν θα μπορούν να μετέχουν των μυστηρίων της ρωσικής εκκλησίας;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ. Στην Ιταλία και γενικώς στην Ευρώπη οι εξελίξεις για το ουκρανικό ζήτημα θα επιφέρουν πολλά προβλήματα. Κατά πρώτον όμως θα επιθυμούσα, για την καλύτερη κατανόηση των γεγονότων να εξηγήσω ορισμένα πράγματα. Στην Ιταλία οι ορθόδοξοι χριστιανοί αποτελούν την δεύτερη πολυπληθέστερη ομολογία μετά την λατίνους. Το ορθόδοξο ποίμνιο υπερβαίνει σε αριθμό ακόμα και τους μουσουλμάνους. Αυτό οφείλεται πιο πολύ στην διασπορά ορθοδόξων λαών της ανατολικής Ευρώπης, που κατά το θρήσκευμα είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Οι πιο πολλοί μετανάστες στην Ιταλία είναι οι Ρουμάνοι και μετά έρχονται οι Ουκρανοί οι Ρώσοι και ου τα καθεξής. Έλληνες έχουμε λίγους, εν συγκρίσει με την εποχή του 80, γιατί εκείνη την εποχή ήκμαζε η φοιτητική μετανάστευση. Τώρα με την οικονομική κρίση έρχονται λιγοι έλληνες και βέβαια από πιο πλούσια κοινωνικά στρώματα. Την εποχή του 80 τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Οι έλληνες φοιτητές ήταν πολλοί στην Ιταλία και από όλα τα κοινωνικά στρώματα γιατί το συνάλλαγμα ήταν ευνοϊκό.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ. Καταλαβαίνω λοιπον ότι οι ελληνικες κοινότητες θα έχουν κατά πολύ μειωθεί από την εποχή του 80 και θα έχουν αυξηθεί οι μετανάστες από τις ανατολικές περιοχές της Ευρώπης.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ. Όντως, αλλά θα πρέπει να πούμε και άλλα πράγματα για να καταλάβει ο κόσμος όλα τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν από το Ουκρανικό ζήτημα στην Ιταλία. Την εποχή του 80 οι πιο πολλοί ορθόδοξοι ήταν οι έλληνες γιατί στους μονίμους κατοίκους της Ιταλίας, ελληνικής καταγωγής, προσετίθεντο κάθε χρόνο και πολλοί έλληνες φοιτητές. Τὀτε όλες οι ελληνικές ορθόδοξες ενορίες υπαγόντουσαν μεν στον Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως, όπως όλοι οι έλληνες της διασποράς, υπό την Μητρόπολη Αυστρίας, γιατί δεν είχε ακόμη ιδρυθεί η Μητρόπολη Ιταλίας η οποία ιδρύθηκε με τον πατριαρχικό και συνοδικό τόμο στις 5 Νοεμβρίου του 1991. Αργότερα τον Μάρτιο του 2005 προσετέθη και η Μάλτα.

Τη εποχή του 80 υπήρχε μεγάλη ελευθερία κινήσεων των ελλήνων ιερέων και των πιστών γιατί η Αυστρία δεν μπορούσε εύκολα να διοικήσει όλες τις ενορίες της Ιταλίας. Επικρατούσε και η άποψη στις ελληνικές ενορίες να μην γίνεται μεγάλος προσηλυτισμός των παπικών. Οι πρώτοι δραστήριοι που επιχείρησαν τον προσηλυτισμό ρωμαιοκαθολικών ήταν λίγοι ρώσοι ιερείς ή αρχιμαδρίτες που και αυτοί είχαν μεγάλη ελευθερία κινήσεων γιατί η Ρωσία ήταν αρκετά μακριά και δεν μπορούσε να τους ελέγξει. Ένας αρχιμανδρίτης της ρωσικής εκκλησίας, ονόματι Ευλόγιος, είχε προσηλυτίσει μεγάλο αριθμό λατίνων που έγιναν ορθόδοξοι ιδρύοντας πολλές ενορίες και δημιουγώντας μεγάλο κίνημα ιταλών ρωμαιοκαθολικών που επιθυμούσαν να γίνουν ορθόδοξοι. Ο συγκεκριμένος αρχιμαδρίτης καλλιεργούσε και το όνειρο να γίνει επίσκοπος, να γίνει ο πρώτος επίσκοπος των ρώσων της Ιταλίας. Αυτό δεν του το αναγνώρισε το Πατριαρχείο της Μόσχας . Τελικώς απεσχίσθη, έφτασε δέ να δημιουργήσει την δική του σύνοδο. Αυτό όμως είχε σαν συνέπεια να χάσει πολλές ενορίες και οι πιο πολλές πέρασαν με το Πατριαρχείο της Μόσχας για δύο λόγους. Ο πρώτος ήταν ότι ο Ευλόγιος και οι συν αυτού είχαν δημιουργήσει ανθελληνικές τάσεις και υπηρετούσαν τα συμφέροντα της ρωσικής εκκλησίας. Είχαν όχι μόνο αλλάξει θρήσκευμα αλλά τρόπο τινά και ιθαγένεια και νόμιζαν ότι μόνο στην ρωσική εκκλησία διατηρείται αμόλυντη η ορθοδοξία. Πίστευαν ότι το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως μετέχει στο οικουμενιστικό κίνημα ενώ το αντίστοιχο της Μόσχας όχι, πράγμα βέβαια που δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι οι πρωτοι οικουμενιστές θεολόγοι που αλλοίωσαν τους Πατέρες της Εκκλησίας και οδήγησαν στην μεταπατερική περίοδο υπήρξαν ρώσοι όπως οι Λόσκυ, Φλωρόφσκι, Φλωρένσκι, Μπουλγκάκωφ και οι διάδοχοι αυτών θεολόγοι του Αγίου Σεργίου των Παρισίων. Οι έλληνες θεολόγοι εκείνη την εποχή δεν ήταν τόσο γνωστοί στην δύση. Αγότερα έγινε γνωστός ο Νησιώτης, ο Γιανναράς και ο Ζηζιούλιας και μπορούμε πια να λέμε ότι η οικουμενιστική θεολογία πέρασε από τα χέρια των ρώσων στα χέρια των ελλήνων.  Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι οι έλληνες ορθόδοξοι δεν επιθυμούσαν να εισαγάγουν στις ελληνικές κοινότητες προσηλύτους, δηλαδή χριστιανούς δευτέρας κατηγορίας, όπως εκείνη την εποχή τους θεωρούσαν. Τά πράγματα άλλαξαν όταν ιδρύθηκε η Μητρόπολη Ιταλίας, τότε αρκετές κοινότητες που εγκατέλειψαν τον Ευλόγιο πέρασαν στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου της Κωσταντινουπόλεως πιο πολύ όταν Μητροπολίτης Ιταλίας έγινε ο Σεβασμιώτατος κκ Γεννάδιος.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ. Όλα αυτά τα γεγονότα έγιναν πριν την μεγάλη διασπορά των ανατολικοευρωπαίων μεταναστών στην Ευρώπη και στην Ιταλία;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ. Βεβαίως και οι πιο πολλοί ρωμαιοκαθολικοί που έγιναν ορθόδοξοι στην Ιταλία δεν διέθεταν ουσιώδη γνώση της ορθόδοξου παράδοσεως και θεολογίας. Προσπαθούσαν, διαβάζοντας βιβλία για την ορθοδοξία που κυκλοφορούσαν στην Ιταλία από εκδοτικούς οίκους οι οποίοι ανήκαν στην παπική παράδοση να καταλάβουν την ορθοδοξία. Οι ορθόδοξοι ιερείς διαφόρων εθνικοτήτων δεν μπορούσαν να βοηθἠσουν σε αυτήν την διαδικασία και τους παρέκαμπταν στα υπάρχοντα βιβλία. Οι ορθόδοξες ενορίες υπολειτουργούσαν, δηλαδή μόνο την Κυριακή, και όχι όλες ανεξαιρέτως, τελούσαν την ευχαριστία με ένα εντελώς ιδιότυπο τυπικό, ενώ δεν ήταν ανοιχτές τις υπόλοιπες ημέρες. Ενορίες ανευ πνευματικής ζωής, κατήχησεως και διδασκαλίας της ορθοδόξου πίστεως. Μοναστήρια ορθόδοξα δεν υπήρχαν και γενικά οι ορθόδοξοι πιστοί προσπαθούσαν από μόνοι τους να διδαχθούν μια παράδοση διαβάζοντας μόνο τα βιβία που υπήρχαν.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ. Διάβαζαν Πατέρες της Εκκλησίας ή άλλα βιβλία;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ. Οι Πατέρες της εκκλησίας εκείνη την εποχή ήταν ελάχιστα μεταφρασμένοι στα Ιταλικά. Τα βιβλία που κυκλοφορούσαν ήταν αυτά του Αγίου Σεργίου των Παρισίων. Δηλαδή Λόσκυ, Φλωροφσκι, Ευδόκιμωφ, , Ολιβιέ Κλεμεντ, Μπερδιάγεφ, Μπουλγκάκωφ, Φλωρενσκι, γ. Σωφρόνιο του Εσσεξ και λιγότερο Γιανναρά και Ζηζιούλια, δηλαδή βιβλία οικουμενιστικού προσανατολισμού με έμφαση τη θεολογία του προσώπου.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ. Αλλά όλοι αυτοί οι προσήλυτοι ήταν κατά του οικουμενισμού. Πώς ήταν δυνατόν να διάβαζαν αυτά τα βιβία και να στρεφόντουσαν κατά του οικουμενισμού; Εμείς οι οικουμενιστές στηριζόμαστε σε αυτούς τους συγγραφείς και είναι οι συγγεκριμένοι συγγραφείς που οδήγησαν την ορθόδοξη παράδοση σε μια μεταπατερική περίοδο.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ. Όλοι οι προσήλυτοι ήταν ενάντια στον οικουμενισμό και αντιπαθέστατοι από τους οικουμενιστάς. Πίστευαν όμως ότι η διαφοροποίηση της ορθοδοξίας από την λατινική παράδοση βρισκόταν στο ότι οι λατίνοι πατέρες ήταν ουσιοκράτες, δηλαδή έδιναν οντολογική προτεραιότητα στην ουσία ενώ οι έλληνες πατέρες ήταν προσωποκράτες, δηλαδή έδιναν οντολογική προτεραιότητα στην προσωπική ετερότητα και ελευθερία. Πίστευαν επίσης ότι εκκλησία είναι η κοινωνία των προσώπων που δημοκρατικά συνέρχεται επί το αυτό, υπό τον επισκόπον. Κάθε τοπική εκκλησία είναι καθολική. Η Καθολικότης της Εκκλησίας, κατά αυτούς τους προσήλυτους που διάβαζαν τους συγκεκριμένους συγγραφείς, δεν είναι ένα παγκόσμιο καθίδρυμα που αποτελείται από το συνάθροισμα όλων των τοπικών εκκλησιών υπό την καθοδήγηση του πάπα, αλλά η κάθε τοπική εκκλησία με κέντρο τον επίσκοπον,από την χείρα του οποίου λαμβάνουν την σωτηρία, ανεξαρτήτως βεβαίως ορθοδοξίας και ορθοπραξίας. Διατηρούσαν μεν τον επισκοποκεντρισμό των ρώσων της διασποράς, του Ζηζιούλια και των Λατίνων που τους συνέδεε έτσι θεολογικά με την αντίστοιχη παπική θεολογία, αλλά δεν δεχόντουσαν τον καθολικόν πρώτον, γιατί ακόμη δεν είχε γίνει γνωστή η δευτέρα φάση της θεολογίας του προσώπου, αυτήν που επεξεργάσθηκε ο Σεβασμιώτατος Ζηζιούλιας και υποστηρίχθηκε από το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως του “καθολικού πρώτου», του πρώτου σε παγκόσμιο επίπεδο που οδηγεί στον παπισμό, μητέρα πάντων των σχισμάτων και αιρέσεων. Ο Μητροπολίτης Ζηζιούλιας αργότερα ισχυρίσθηκε ότι η καθολική εκκλησία έχει ανάγκη εκ του πρωτείου και όποιος δεν διατηρεί το πρωτείο δεν είναι γνήσιος ορθόδοξος. Και επειδή, κατά την οικουμενιστική θεολογία που ο ίδιος ακολουθεί, η εκκλησία εικονίζει την Παναγία Τριάδα, όπως στην εκκλησία υπάρχει ο καθολικός πρώτος και στην Αγία Τριάδα ο Πατήρ είναι ο πρώτος γι’ αυτό θέλει την εκκλησία με προσωπική θέληση. Η Εκκλησία λοιπόν κατ᾽αυτούς είναι του “πρώτου» της Παναγίας Τριάδος, δηλαδή του Πατρός γι’ αυτό και δεν μπορεί ποτέ να πέσει στον χριστομονισμό των Λατίνων ή στην Πνευματολογία των προτεσταντών. Αν βέβαια εκείνη την εποχή οι προσήλυτοι στην ορθοδοξία από την δύση φανταζόντουσαν μια τέτοια εξέλιξη της ορθοδόξου θεολογίας δεν θα γινόντουσαν ποτέ ορθόδοξοι γιατί μια τέτοια θεολογική εξέλιξη θα τους ξανάβαζε στην παπική εκκλησία από το παράθυρο.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ. Έχεις μια δόση υπερβολής. Για μένα που είμαι οικουμενιστής της σημερινής εποχής δεν μπορώ να καταλάβω γιατί όλοι αυτοί οι ρωμαιοκαθολικοί έγιναν ορθόδοξοι. Θα μπορούσαν να παραμείνουν στην ρωμαιοκαθολική εκκλησία, αλλά βέβαια να πρεσβεύουν την θεολογία του προσώπου την ίδια θεολογία σήμερα που όλοι οι οικουμενιστές όλων των δογμάτων πρεσβεύουν, με μικρές διαφοροποιήσεις που σίγουρα πολύ γρήγορα θα ξεπερασθούν για να ενωθούν οι διαιρεμένες εκκλησίες

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ. Όπως εξελίθηκε η ορθόδοξη θεολογία στις μέρες μας από εσάς τους οικουμενιστάς έχω την ίδια απορία, αλλά ας συνεχίσουμε την ιστορική μας ανδρομή. Μέσα σε αυτό το θεολογικό πλαίσιο δημιουργείται ένα ορθόδοξο μοναστήρι στην Ιταλία στο Bivongi. Ιδρυτής υπήρξε ο αείμνηστος πατέρας Κοσμάς Λαυριώτης. Αμέσως μετά την ίδρυση του μοναστηριού στον νότο της Ιταλίας, στον Βορρά και συγκεκριμένα στην πόλη της Γένοβας Ρώσοι και έλληνες πιστοί σκέφτονται να δημιουργήσουν ένα ορθόδοξο περιοδικό που θα έχει Πατερική γραμμή. Ένα περιοδικό που θα ακολουθεί πιστά τους Πατέρες της εκκλησίας χωρίς να προσπαθεί να ξαναφράψει με μοντέρνο φιλοσοφικό τρόπο την ορθόδοξη παράδοση, ένα περιοδικό που θα είναι κατά της οικουμενιστικής θεολογίας, δηλαδή αυτής του προσώπου. Στην προσπάθεια αυτή συμεττείχαν και δύο έλληνες θεολόγοι. Ο πατήρ Ιωάννης Ρωμανίδης και ο ο πατήρ Μάξιμος Λαυριώτης. Ακολούθησε η ίδρυση ορθόδοξου συλλόγου επ᾽ονόματι “Μάρκος ο Ευγενικός» και το περιοδικό ονομάσθη Italia Ortodossa. Ήταν η πρώτη ιστορική στιγμή στην Ιταλία που οι ρώσοι, ρουμανοι πιστοί και ιταλοί προσύλητοι απέρριψαν την αρχική ανθελληνική τους τοποθέτηση και προσπαθούσαν να κατανοήσουν πιστότερα την ορθόδοξον παράδοση

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Το περιοδικό σίγουρα θα ήταν κατά της θεολογίας του προσώπου. Τι αντίδραση προκάλεσε στους Ιταλούς προσήλυτους που διάβαζαν τους συγγραφείς του Αγίου Σεργίου των Παρισίων;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Στην αρχή τους προκάλεσε μεγάλη εκπληξη και δεν πίστευαν σε αυτά που διάβαζαν. Δεν ήταν ένας εύκολος δρόμος για το περιοδικό γιατί ήδη στην Ευρώπη είχε καλλιεργεί η άποψη ότι οι Πατέρες ήταν προσωποκράτες και δεν εκλάμβαναν τη Ουσίαν ή Φύσιν ως αντικειμενικόν παράγοντα εν τη θεότητι… Εν τω θείω Είναι άκρως υποστατικῶ ο αυτοπροσδιορισμός των θείων υποστάσεων προέρχεται εξ αυτών των ίδίων των Υποστάσεων και κατ᾽ουδένα τρόπον προκαθορίζεται ή επιβάλλεται εκ της Ουσίας όπως ισχυρίζεται ο Γ. Σωφρόνιος [1]ο οποίος ήταν ήδη μεταφρασμένος στην ιταλική γλώσσα και διαβαζόταν πολύ από τους ιταλούς προσήλυτους.

ΠΡΩΤΕΙΟΝΑΜΗΣ Δεν δημιουγήθηκαν αντιδράσεις;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Όχι πολλές, γιατί κανένας δεν ήταν σε θέση να έρθει σε θεολογικό αντίλογο με το περιοδικό. Εις δέ τα συνέδρια που διοργάνωσε το περιοδικό συμμετείχαν ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, ο π. Μάξιμος ο Λαυρώτης, ο Κοσμάς ο Λαυριώτης ο κύριος Γεώργιος Καραλής αλλά μόνο οι Λατίνοι και οι προτεστάντες αντιδρούσαν με έντονο τρόπο χωρίς βέβαια να μπορούν να πείσουν τους ορθοδόξους για την ορθότητα των επιχειρημάτων τους. Για πρώτη φορά καταλάβαιναν οι ορθόδοξοι πιστοί ότι είχαν πέσει θύματα απάτης ακολουθώντας τους παρισινούς θεολόγους, τον Σωφρόνιο και τον Μητροπολίτη Περγάμου, γιατί αυτό που τους έδωσαν να πιστεύουν ότι ήταν ορθοδοξία μόνο οι Λατίνοι και οι προτεστάντες το υποστήριζαν στηρίζοντας βέβαια αυτήν την παράδοση στους δικούς τους φιλοσόφους.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Αυτό βέβαια για εμάς τους σημερινούς οικουμενιστάς δεν μπορεί να έχει και μεγάλη σημασία. Γιατί μόνο οι πατέρες να εκφράζουν την θεολογία με σωστό τρόπο; Θα πρέπει επιτέλους και στην Ελλάδα να σταματήσουμε να διαμαρτυρόμαστε αφού πλέον περάσαμε σε μια μεταπατερική εποχή. Τα πάντα πρέπει να εξελίσσονται, αλλά καταλαβαίνω για την ιταλική πραγματικότητα εκείνης της εποχής που στηριζόταν σε προσηλύτους που είχαν αμφισβητήσει την δύση αυτή η τοποθέτηση θα μπορούσε να δημιουργήσει πλήθος προβλημάτων

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Για εμένα αγαπητέ και σήμερα όταν ακούω για προσπάθεια ξαναγραψίματος της ορθοδόξου παραδόσεως και μεταπατερικής εποχής από τα ορθόδοξα Πανεπιστήμια της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, από το πλήθος των επισκόπων και θεολόγων, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, εκπλήσσομαι αφάνταστα γιατί ποτέ δεν θα πίστευα ότι έχει αλλοιωθεί τόσο πολύ η ορθόδοξη παράδοση.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Αγαπητέ δεν έχει αλλοιωθεί, έχει απλώς εξελιχθεί και σε λίγο καιρό θα προλάβουμε να δούμε και την ένωση των χριστιανών, γιατί τώρα πια όλοι οι χριστιανοί σε δύση και ανατολή ακολουθούν την μεταπατερική παράδοση και την θεολογία του προσώπου. Θα ήθελα όμως να ξέρω τί άλλαξε στην Ιταλία και γενικά στην Ευρώπη από την μετακίνηση λαών της ανατολικής Ευρώπης που είναι ορθόδοξοι και πώς η διακοπή εκκλησιαστική κοινωνίας μεταξύ του Πατριάρχου της Κωσταντινουπόλεως και Μόσχας μπορεί να διαιρέσει τους ορθοδόξους πιστούς και να επιφέρει προβλήματα στο οικουμενιστικό κίνημα.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Αυτή η μετανάστευση έφερε στην Ιταλία και γενικά στην Ευρώπη μεγάλες μάζες χριστιανών ορθοδόξων στις πιο μεγάλες πόλεις της Ιταλίας. Σε μικρό χρονικό διάστημα οι Ρουμάνοι αυξήθηκαν πολύ. Άρχισαν να δημιουργούν πολλές νέες ορθόδοξες ενορίες στην Ρώμη, στο Τορίνο, στην Γένοβα, στο Μιλάνο. Το ίδιο γίνεται και με τους ουκρανούς και τους ρώσους σε μικρότερο βαθμό. Αρχίζουν να εισέρχονται και στις υπάρχουσες ενορίες του Πατριαρχείου της Ρουμανίας και της Μόσχας. Οι Ρουμάνοι δημιουργούν τις δικές τους ενορίες αμιγώς από Ρουμάνους και δεν έρχονται σε μεγάλη αντιπαράθεση με προσηλύτους ιταλούς που έγιναν ορθόδοξοι. Ενώ αντίστροφα οι ουκρανοί και οι ρώσοι εισέρχονται στις ενορίες που οι προσήλυτοι είχαν δημιουργήσει. Οι ιερείς κατά το πλείστον σε αυτές τις ενορίες ήταν ιταλοί προσήλυτοι οι οποίοι δεν μιλούσαν καθόλου ρωσικά και ειχαν καλλιεργηθεί θεολογικά πια από το περιοδικό Italia Ortodossa.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Αν κατάλαβα καλά το περιοδικό είχε μπεί βαθιά μέσα στην ιταλική πραγματικότητα και δημιουργούσε ένα αντιοικουμενιστικό μέτωπο. Πώς το αντιμετώπισαν οι μετανάστες;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Οι μετανάστες από την Ρουμανία δεν ήρθαν σε καμμία επαφή με το περιοδικό. Συνήθως οι πιο πολλοί ρουμάνοι είχαν προβλήματα με τον ιταλικό νόμο και όσοι ήρθαν μόνο για να δουλέψουν ήταν πολύ οικουμενιστές όταν ζητούσαν εκκλησίες ή δωρεές από την λατινική εκκλησία και λιγότερο όταν βρισκόντουσαν μόνοι τους στις δικές τους ενορίες. Οι λατίνοι τους βοήθησαν πολύ, τους έδωσαν εκκλησίες και όπου μπορούσαν βοηθούσαν οικονομικά τον λαό και κυρίως τον κλήρο που ερχόταν από την Ρουμανία. Σε λίγο χρονικό διαστημα έκαναν και επίσκοπο στην Ιταλία. Βέβαιο το ορθόδοξο φρόνημα των Ρουμάνων, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ήταν ανύπαρκτο. Νόμιζαν για παράδειγμα ότι ο Αβελάρδος ήταν ένας μεγάλος ορθόδοξος πατέρας της εκκλησίας. Ήταν πολύ δύσκολο για το περιοδικό να διατηρήσει πια τις σχέσεις του με τις νεοδημιουγημένένες ρουμάνικες εκκλησίες.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗ Οι μετανάστες όμως από την Ουκρανία και την Ρωσία πώς αντέδρασαν και τι σχέση είχαν με το περιοδικό;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Πολλοί από αυτούς εισήλθαν στις ορθόδοξες ενορίες. Άλλοι στις ελληνικές εκεί που υπήρχαν μόνο ελληνικές, άλλοι στις ρωσικές εκεί που υπήρχαν μόνο ρωσικές. Οι ουκρανοί και οι ρώσοι δεν ήταν διαιρημένοι μεταξύ τους και προτιμούσαν τις ρωσικές εκκλησίες γιατί την λειτουργία μπορούσαν να την καταλάβουν πιο πολύ.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Μα ιερείς στις πιο πολλές από αυτές, όπως είπες ήταν ιταλοί προσήλυτοι, που δεν μιλούσαν ρωσικά. Πώς γινόντουσαν οι λειτουργίες;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Στις ρωσικές ενορίες των μεγάλων πόλεων της Ιταλίας όπως στο Μιλάνο, Τορίνο, Γένοβα, Ρώμη, Φλωρεντία εκτός από ρώσους και ουκρανούς πήγαιναν και οι ιταλοί προσήλυτοι, πολλοί σέρβοι και ελάχιστοι έλληνες και ρουμάνοι συνήθως αυτοί που είχαν προβλήματα με τους εφημερίους. Ήταν δηλαδή μικτές ενορίες και χρησιμοποιούσαν πιο πολύ ιταλική γλώσσα, λίγο παλαιοσλαβικά και λιγότερο ρουμανικά και καμμιά φορά λίγα ελληνικά. Σιγά σιγά όμως οι μετανάστες ουκρανοί και ρώσοι θέλησαν να δημιουργήσουν τις δικές τους ενορίες και να φέρουν ιερείς ρώσους ή ουκρανούς, πράγμα που το κατόρθωσαν εν μέρει. Η προσπάθεια βέβαια συνεχίζεται ως τις μέρες μας.

Οι ρώσοι και οι ουκρανοί όμως είχαν μια διαφορετική νοοτροπία που τους έφερε σε αντιπαράθεση με τους ιταλούς προσήλυτους. Επειδή όμως ήταν οι πιο πολλοί αριθμητικώς η Μόσχα τους υποστήριξε, δυνάμωσε πολύ τις ενορίες με ρώσους και ουκρανούς και ταχύτατα μετέφερε ιερείς από το πατραρχείο της Μόσχας για να μπορέσει να ελέγξει όλη αυτή την κατάσταση. Δεν είχε μεγάλη εμπιστοσύνη στους ιταλούς ιερείς, που θεολογικά μπορούσαν να αντιδράσουν στις αποφάσεις του Πατριαρχείου Μόσχας, γι᾽αυτό τον λόγο όταν αυτοί έβγαιναν σε σύνταξη τους αντικαταστούσε με ρώσους, όταν ήταν πιο νέοι μετέφερε ενορίες και δημιουργούσε δύο, όπως στο Μιλάνο, ή αν αυτό δεν μπορούσε να το κάνει μαζί με τους ιταλούς ιερείς μετέτεθε στη ίδια ενορία για ιερείς ουκρανούς ή ρώσους του Πατριαρχείου της Μόσχας ή του Ονουφρίου. Οι λαϊκοί ιταλοί προσήλυτοι σιγά σιγά πέρασαν στο περιθώριο και πολλοί από αυτούς απομακρύνθηκαν από τις ρωσικές ενορίες. Άλλοι πέρασαν με τους παλαιοημερολογίτες και αντικανονικούς, άλλοι ξαναγύρισαν στην παπική εκκλησία, μια μικρή μερίδα όπου μπορούσαν δημιουργούσαν μικρές ενορίες και άλλαζαν δικαιοδοσίες μέχρι να βρούν κάποιον ιερέα να τους κάνει τα μυστήρια στα ιταλικά, άλλοι παρέμειναν και πήγαιναν μόνο μια Κυριακή στην λειτουργία χωρίς να ενδιαφέρονται για τίποτε παραπάνω.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Οι ουκρανοί οι ρώσοι μετανάστες και οι ιερείς είχαν θεολογική κατάρτηση;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Όχι βέβαια καμμία θεολογική κατάρτηση.Οι γυναίκες για παράδειγμα πήγαιναν στις ρωσο-ουκράνικες ενορίες φορώντας τα μαντήλια στο κεφάλι, έκαναν τις μεγάλες μετάνοιες και τους μεγαλοσταυρούς, τυπικά φαινόντουσαν γνήσιοι ορθόδοξοι, αλλά θεολογικά υστερούσαν κατά πολύ. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν όχι τους Πατέρες και το περιοδικό italia ortodossa αλλά ούτε τους ρώσους της διασποράς και την θεολογία του προσώπου. Αρκούσε μόνο σ᾽αυτές να φιλούν το χέρι στον ιερέα, να του κάνουν μεγάλες μετάνοιες και να υπακούουν χωρίς κανένα δισταγμό σε ότι τους λέει ο επίσκοπός τους και το πατραρχείο της Μόσχας ανευ καμμίας κριτικής διαθέσεως. Σε χειρότερο βαθμό από τους λατίνους πιστούς και ακόμη χειρότερα από τους πιο συνειδητούς προτεστάντες.Οι ιερείς από την Ρωσία ή Ουκρανία δεν γνώριζαν ολοτελώς την θεολογία και μόνο τα μυστήρια μπορούσαν να τελέσουν. Όταν οι οικουμενιστές τους καλούσαν να μιλήσουν δεν ήταν σε θέση ούτε το στόμα τους ν᾽ανοίξουν γι᾽αυτό πέρασε η φράση στα οικουμενιστικά περιβάλλοντα ignoranti come preti ortodossi δηλαδή αμόρφωτοι σαν τους ορθοδόξους ιερείς. Η Κατήχηση ήταν μόνο η λειτουργική την οποίαν βέβαια δεν ήταν σε θέση να καταλάβουν ολοσχερώς. Η ορθοδοξία των ιερέων και πιστών εκδηλωνόταν μόνο στην τυφλή υπακοή στο Πατραρχείο της Μόσχας, στον μύθο της τρίτης Ρώμης και στις ατέλειωτες λειτουργίες που καθημερινώς γινόντουσαν και όσο πιο πολύ κρατούσαν τόσο πίστευαν ότι ήταν αρεστοί στον Χριστό. Όπως καταλαβαίνεις πια το περιοδικό έχασε το θεολογικό έδαφος από τα πόδια του, πολλούς αναγνώστες και σιγά σιγά μετά από δέκα χρόνια θεολογικό αγώνα έπνεε τα λήσθια και οδηγόταν προς το κλείσιμό του.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Μιλάς για γυναίκες. Οι άνδρες τι νοοτροπία είχαν;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Άνδρες ελάχιστοι υπήρχαν, συνήθως οι οικογένειες ουκρανών και ρώσων ήταν μητριαρχικές. Δηδαδή ερχότανε μια νέα γυναίκαι με τα παιδιά, χωρισμένη από τον άνδρα της – γιατί υπήρχε η συνήθεια στην Ρωσία και Ουκρανία η γυναίκα, μέχρι τα τριάντα, να αποκτησει παιδια, με οποιοδήποτε άνδρα, για να μην θεωρηθεί αποτυχημένη στην κοινωνία. Έπειτα βέβαια παρατούσαν τον άνδρα και μετανάστευαν με τα παιδιά. Μαζί ερχόταν και η μητέρα για να βοηθήσει την κατάσταση. Συνήθως αυτές οι γυναίκες με τα παιδιά έψαχναν στην Ιταλία έναν σύζυγο για να μπορέσει να τις συντηρήσει και το ίδιο έκαναν και οι μανάδες τους. Επομένως αρκετοί ιταλοί λατίνοι παντρευόντουσαν ρωσίδες και πολλοί μεταστρεφόντουσαν στην ρωσική “ορθοδοξία».

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Οι Ρωμαιοκαθολικοί πώς αντέδρασαν σε αυτό το μεταναστευτικό κίνημα ορθοδόξων λαών:

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Φοβηθήκανε και προσπάθησαν να το ελέγξουν.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Πώς θα μπορούσαν να το κάνουν;

OΡΘΟΔΟΞΟΣ Κατα πρώτον βοηθώντας όλες τοις ρουμάνικες ενορίες και κυρίως τους ιερείς και κατα δεύτερον σε κάθε μεγάλη πόλη της Ιταλίας δημιούργησαν ουνίτικες ουκρανικές ενορίες για να μπορέσουν να τραβήξουν ουκρανούς και ρώσους στην ουνία. Φέραν ουνίτες ιερείς από την Ουκρανία τους έδωσαν τις καλύτερες ενορίες και την δυνατότητα να επιτελούν μυστήρια σε κάθε περιοχή στην Ιταλία, πράγμα που οι ορθόδοξοι δεν ήταν σε θέση να κάνουν. Για να σου δώσω να καταλάβεις στην Γένοβα πόλη 600.000 κατοίκων έχουμε μόνο τρεις ορθόδοξες ενορίες. Μία ελληνική του Πατριαρχείου της Πόλεως, μία ρωσική του Πατριαρχείου της Μόσχας και μία Ρουμανική του Πατριαρχείου της Ρουμανίας. Στον νομό της Λιγκουρίας στην οποία πρωτεύουσα είναι η Γένοβα δεν υπάρχουν άλλες ορθόδοξες ενορίες. Τώρα οι ουνίτες ουκρανοί έχουν μία μεγάλη ενορία στο πιο κεντρικό και ωραίο μέρος της Γένοβας, αλλά και τους παραχωρούν ναούς για να επιτελέσουν όλα τα μυστήρια σε πολλές μικρότερες πόλεις της Λιγκουρίας. Όταν πρωτοδημιουργήθηκε αυτή η ενορία έλεγαν ότι ήταν ορθόδοξη και έστελναν γράμματα σε πιστούς ουκρανούς και ρώσους να μην πηγαίνουν στην ρωσική εκκλησία αλλά στην ουνίτικη. Έτσι σε διάφορες πόλεις και ελληνικές ενορίες έχασαν πολλούς πιστούς γιατί προτιμούσαν να πηγαίνουν στις ενορίες που η λειτουργία γινότανε στα ουκρανικά και όχι στα ελληνικά. Οι πιστοί δεν μπορούσαν να καταλάβουν την διαφορά μετάξύ ουνίτικης εκκλησίας και ορθοδόξου. Εκείνο που έβλεπαν σε τί γλώσσα γινότανε η λειτουργία. Έπειτα οι λατίνοι βοηθούσαν οικονομικά όλους τους πιστούς που πήγαιναν στις ουνίτικες εκκλησίες. Όχι μόνο τους ιερείς, και γιατί να μην το κάνουν αφού είναι λατίνοι, αλλά και τους πιστούς. Καμμία ορθόδοξη ενορία δεν θα μπορούσε πιά να συναγωνισθεί τις ουνίτικες.

ΠΡΩΤΕΙΟΝΑΝΗΣ Καταλαβαίνω την δύσκολη κατάσταση. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος με τους ρώσους τι προβλήματα δημιουργήθηκαν;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Δεν είμαι ειδικός επί του θέματος. Για τους ουκρανούς πολίτας και ιερείς που είναι συνδεδεμένοι με την Μόσχα, όπως μου εξήγησαν ουκρανοί ιερείς του Ονουφρίου, ο πόλεμος δεν είναι μεταξύ ρώσων και ουκρανών αλλά ένας εμφύλιος πόλεμος στον οποιο είναι ανακατεμένοι από την μια μεριά οι Αμερικάνοι, Ευρωπαίοι που τον υπέθαλψαν για πολιτικούς οικονομικούς λόγους και οι Ρώσοι. Κατ᾽ αυτούς λοιπόν από την μια μεριά έχουμε τους εθνικιστάς ουκρανούς που θέλουν την ανεξαρτησία-αυτοκεφαλία από την Ρωσία από την άλλη μεριά τους Ουκρανούς που δεν θέλουν τον αυτοκεφαλία από την Ρωσία και υποστηρίζουν ότι η Ουκρανία είναι ήδη αυτόνομη. Οι εθνικιστές ουκρανοί, υποστηρίζουν οι ιερείς του Ονουφρίου, είναι κατά το πλείστον ουνίτες. Από τους υπολοίπους ουκρανούς πολίτας οι πιο πολλοί είναι οι ορθόδοξοι και από αυτούς, ισχυρίζονται ότι, το 60 τοις εκατό ανήκει στον Ονούφριο ο οποίος είναι συνεδεμένος με το πατριαρχειο της Μόσχας και το 40 τοις εκατό ανήκει στον Φιλάρετο και τον Μακάριο τους οποίους μονομερώς και αντικανονικά χωρίς να συμβουλευτεί τις υπόλοιπες ορθόδοξες Εκκλησίες, απεκατέστησε ο Πατριάρχης κκ. Βαθολομαίος, ενώ πριν βρισκόντουσαν σε σχίσμα με όλες αυτές.

Για τους ουκρανούς όμως εθνικιστές τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Οι Ρώσοι επιτέθησαν πρώτοι και προσάρτησαν την Κριμαία επόμένως ο αγώνας είναι εναντίον μιάς ξένης δυνάμεως της Ρωσίας που προσπαθεί να καταλάβει την Ουκρανία και να ξαναδημιουργήσει την σοβιετική αυτοκρατορία.

Οι ουνίτες λοιπόν της Ιταλίας δημιούργησαν μετά τον πόλεμο ένα εθνικιστικό μέτωπο και προσπάθησαν να τραβήξουν με το μέρος τους όλους τους ουκρανούς για να τους βγάλουν από τις ορθόδοξες ρωσικές ενορίες. Ισχυρίζονται ότι οι Ρώσοι τους κάνουν τον πόλεμο και προσπαθούν να τους κατακτήσουν. Επομένως αν θέλουν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία από το ρωσικό κράτος και την εθνική τους συνείδηση θα πρέπει να φύγουν από τους δυνάστες τους, από τους κατακτητές των και να ενωθούν με την ουνίτικη εκκλησία. Την ίδια προπαγάνδα επιτελεί η λατινική εκκλησία η οποία θα ήθελε να ελέγξει με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο όλο το μεταναστευτικό κίνημα.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Αυτός λοιπόν ήταν ο λόγος που ανάγκασε το Πατραρχείο της Κωσταντινουπόλεως να αποκαταστήσει τον Φιλάρετο και τον Μακάριο. Διαφορετικά όλοι οι ουκρανοί εθνικιστές που θα ήθελαν την αποσύνδεση από την Ρωσία, την οικονομική σύνδεση με την Ευρώπη και την είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα αναγκαζόντουσαν να γίνουν ουνίτες. Το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως εμφανίζεται ως ένα υπερεθνικό κέντρο ενότητος όλων των ορθοδόξων ενώ από την άλλη μεριά έχουμε τον Πατριαρχείο της Μόσχας που εμφανίζει ένα εθνικιστικό πανσλαβισμό.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Θα συμφωνήσω μονομερώς μαζί σου. Όντως το Πατριαρχείο της Μόσχας εμφανίζει ένα πανσλαβικό προσωπείο που γίνεται επικίνδυνο για όλη την ορθοδοξία. Αρκεί να σκεφθεί κανείς πως γίνεται η εκλογή του Πατριάρχου της Μόσχας. Όλοι οι ρώσοι ορθόδοξοι, ιερείς, λαϊκοί επίσκοποι και μοναχοί από όλες τις περιοχές συναθροίζονται και στέλνουν αντιπροσώπους. Ακόμη και η διασπορά. Για παράδειγμα από την Ιταλία πήγαν τρεις αντιπρόσωποι. Συγκεντρώνονται σ᾽ένα μοναστήρι και ψηφίζουν τον Πατριάρχη όλων των σλάβων. Φέρει τον τίτλον Πατριάρχης της Μόσχας αλλά ψηφίζεται από όλους τους απανταχού σλάβους. Δεν είναι δηλαδή επίσκοπος μόνο της Μόσχας αλλά παγκόσμιος επίσκοπος όλων των απανταχού σλάβων.

ΠΡΩΤΕΙOΜΑΝΗΣ Δεν γνώριζα αυτήν την λεπτομέρεια. Αυτό βέβαια είναι αντικανονικό και αντιτίθεται στην αρχαία παράδοση. Ούτε ο πάπας της Ρώμης που θεωρείται ο παγκόσμιος πρώτος δεν εκλέγεται με αυτόν τον τρόπο αλλά από τους καρδιναλίους οι οποίοι είναι και ο κλήρος της Ρώμης. Ο Κληρος της Ρώμης, οι καρδινάλιοι, εκλέγουν τον επίσκοπο της Ρώμης, το πάπα. Και ως επίσκοπος Ρώμης είναι ο καθολικός πρώτος. Εδώ έχουμε ένα πρωτοφανή τρόπο εκλογής Πατριάρχου Μόσχας. Αλλά γιατί μου λές ότι μόνο μονομερώς θα συμφωνήσεις μαζί μου. Σε ποιό σημείο διαφωνείς;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Μπορούμε να δούμε τις παρεκτοπές του Πατριαρχείου της Μόσχας και από πού πηγάζουν θεολογικώς, αλλά είσαι σίγουρος ότι η συμπεριφορά του Πατριαρχείου της Κωσταντινουπόλεως δεν προέρχεται από εσφαλμένη θεολογική θεώρηση της οικουμενιστικής θεολογίας του προσώπου που οδηγεί σ᾽έναν καθολικό πρώτον γιατί κατά τα λεγόμενα του Μητροπολίτου Ζηζιούλια η ορθόδοξος Εκκλησία έχει ανάγκη εκ του καθολικού πρώτου;

ΠΡΩΤΕΙOΜΑΝΗΣ θα ήθελα να συζητήσουμε πιο προσεκτικά το θέμα. Εγώ πιστεύω ότι μόνο με ένα κέντρο αντιεθνικό και οικουμενικό, όπως αυτό του Πατριαρχείου, θα μπορέσει η ορθοδοξία να ξεπεράσει τον εθνικισμό της και βέβαια να προχωρήσει σε ένωση με τους υπολοίπους χριστιανούς.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Σίγουρα ο εθνικισμός εντός της ορθοδοξίας είναι ένα μεγαλο πρόβλημα. Είναι μεν καταδικασμένο από πανορθόδοξη σύνοδο[2] αλλά το ζούμε πολύ έντονα στις μέρες μας. Ιδιαίτερα ο πανσλαβιστικός εθνικισμός που δημιούργησαν οι σλάβόφιλοι είναι επικίνδυνος για την ορθοδοξία.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Συγνώμη που σε διακόπτω, αλλά πριν συνεχίσεις θα ήθελα να μου εξηγήσεις γιατί αναφέρεσαι σε εθνικισμό των σλαβοφίλων. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι οι σλάβόφιλοι ήταν ένα παραδοσιακό ορθόδοξο ρεύμα που δημιουργήθηκε για να σώσει την Ρωσία από τον εκδυτικισμό της.[3] Εσύ εδώ μιλάς ότι είναι μία καθαρή αίρεση. Θα πρέπει και να το αποδείξεις.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Οι παλαιοί σλαβόφιλοι φαντάζονται ότι, η εφαρμογή των αρχών της ορδοδοξίας μπορούν να εφαρμοστούν από άτομα που ανήκουν σ᾽ένα έθνος και γι᾽αυτό δημιουργούν μια φιλοσοφία ρωσο–χριστιανική. Δεν επεξεργάζονται μια θεολογία που να αναλύει την πάλη κατά του διαβόλου, του θανάτου και της φθοράς. Εξ᾽αιτίας αυτού η εκκλησιολογία τους ξέχασε το πατερικό δόγμα της Εκκλησίας η οποία είναι ενότης εν Χριστώ, με διπλό σκοπό, την επικοινωνία με την θεία ζωή και την καταστροφή των δυνάμεων του σκότους και του διαβόλου, του πνεύματος της εποχής. Αντί να στηρίξουν την θεολογία τους στην πατερική σωτηριολογία, στην Χριστολογία, βασίζονται στην σύγχρονη γερμανική φιλοσοφία της κοινωνικής ζωής, σαν οργάνωση και σκεφτήκανε ότι οι ρώσοι χωριάτες είναι οι κατ᾽εξοχήν ορθόδοξοι (par excellence) επειδή ακριβώς ανήκουν στο ρωσικό έθνος.[4] Γι᾽αυτό δεν υπαρχει καμμιά δυνατότητα για ένα σλάβο να μην είναι ορθόδοξος. Αυτοί που είναι άθεοι και ετερόδοξοι, παίρνουν αυτά τα μικρόβια από την δύση. Έτσι η δύση γίνεται αρνητική, γιατί δεν χρησιμοποιεί την σωστή πνευματική διάσταση, μόνο στην ανατολική παράδοση διασώζονται τα στοιχεία της ανιδιοτελούς αγάπης ως οργανικής ενότητος, και από όλη την ανατολική παράδοση η σλαβική ορθοδοξία είναι κάτι το ανώτερο: η κατ᾽εξοχή ορθοδοξία. Κατά συνέπεια όλοι οι σλάβοι θα πρέπει απαραιτήτως να ανήκουν μόνο στην ρωσική ορθοδοξία. Φτάνουμε δηλαδή σ᾽έναν πανσλαβισμό, ο οποίος συναγωνίζεται την “ελληνική» οικουμενικότητα του παριαρχείου της Κωσταντινούπολης.” Η Μόσχα είναι η Τρίτη Ρώμη. Η Τρίτη Ρώμη δεν θα πέσει ποτέ σε αίρεση στον αιώνα του αιώνος, γιατί αυτό είναι το θέλημα του θεού! Στην σημερινή εποχή, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και της απώλειας του πολιτικού πρωτείου που είχε η Ρωσία, αρχίζουν να αναβιώνουν οι παλαιές τάσεις των σλαβοφίλων που βλέπουν τους ρώσους σαν τους κατ᾽εξοχήν ορθοδόξους και την Μόσχα να παίζει τον ρόλο της Τρίτης Ρώμης της μόνης ικανής να διατηρήσει αμόλυντη την ορθοδοξία. Δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι αυτές οι τάσεις στην σημερινή εποχή κατοχυρώθηκαν και ενισχύθηκαν από την θεολογία του προσώπου την οποίαν πρώτοι οι Ρώσοι της διασποράς[5] καλλιέργησαν και μετέφεραν στην Ελλάδα μέσω του κυρίου Γιαννναρά και του Μητροπολίτου Περγάμου. Η Θεολογία του προσώπου κατοχυρώνει και ενισχύει τον πανσλαβικό εθνικισμό των σλαβοφίλων, γιατί μην ξεχνάμε ότι είναι ο εν πτώση άνθρωπος δια του γνωμικού θελήματος που δημιουργεί τον εθνικισμό και επειδή το πρόσωπο κατά τους προσωποκράτες οικουμενιστάς προηγείται οντολογικά της κοινής ουσίας, ο εθνικισμός που γνωμικά (προσωπικά) κατασκευάζεται γίνεται πρωταρχικός και απαραίτητος για την σωτηρία. Αν οι ρώσοι θέλουν να σωθούν πρέπει απαραιτήτως να ανήκουν στην τρίτη Ρώμη η οποία δεν μπορεί να πέσει σε αίρεση .

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Όπως λοιπόν θα βλέπεις και μόνος σου η ορθοδοξία έχει ανάγκη από ένα υπερεθνικό κέντρο για να αναδείξει την σωστή πνευματικότητα και να οδηγηθεί με ασφαλή τρόπο προς την αλήθεια η οποία έχει απόλυτη ανάγκη από έναν πρώτον φυσικά για να διαφυλαχθεί η ενότης, και να μην πέσουμε θύματα εθνικιστικών ιδιαιτεροτήτων.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Αν η θεολογία του προσώπου γιγαντώνει και ενισχύει τον πανσλαβισμό των ρώσων πώς μπορείς να ισχυρίζεσαι ότι το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως μπορεί να παίξει τον ρόλο ενός υπερεθνικού κέντρου χρησιμοποιώντας την ίδια θεολογία η οποία ιδιώτυπα αννανέωσε τον Πανσλαβισμό των ρώσων; Μην ξεχνάς ότι ο Μητροπολίτης του Πατριαρχικού θρόνου κκ Ζηζιούλιας επεξεργάσθηκε την θεολογία του προσώπου στην Ελλάδα, και εξελίσσοντάς την, φαντάσθηκε την εκκλησία σαν κοινωνία προσώπων υπό ενός πρώτου. Ισχυρίσθηκε ότι όπως η Παναγία Τριάς είναι μία προσωπική κοινωνία υπό τον πρώτον, που είναι ο Πατήρ, κατά τον ίδιον τρόπον και η εκκλησία δεν μπορεί να υπάρξει σαν κοινωνία προσώπων άνευ πρώτου. Επομένως η Εκκλησία έχει ανάγκη εκ του πρωτείου για να διαφυλαχθεί η ενότης που μόνο στο πρόσωπο του πρώτου σώζεται. Ξέχασε όμως να μας αναφέρει ότι και αυτός ο πρώτος, ενισχύει τον εθνικισμό στην Ουκρανία. Πώς λοιπόν θα βοηθήσει την κοινωνία των προσώπων να απελευθερωθεί από τον πανσλαβισμό; Κάνοντας τον σλάβο έλληνα; Πώς θα μπορέσει να γίνει ένα υπερεθνικό κέντρο που θα δώσει μια οικουμενικότητα στην ορθοδοξία και ποιά θα είναι αυτή η οικουμενικότητα; Οικουμενικό κέντρο τύπου “παλαιάς» Ρώμης;

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗ Ένα λεπτό αγαπητέ. Απλοποιείς πολύ το ζήτημα. Το πρόβλημα λύνεται εύκολα αν αναλύσουμε την ιστορικότητα της ενσάρκωσης. Θα ήθελα να χρησιμοποιήσω την δική σου μέθοδο και να σου απευθύνω ορισμένες ερωτήσεις

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Πολύ ευχαρίστως ακούω.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Ο Χριστός αγαπητέ όταν εισήλθε στην ιστορία δεν προσέλαβε την κουλτούρα του εβραϊκού λαού δεν ήταν εβραίος;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Μάλιστα ήταν εβραίος, αλλά αν θέλουμε να κυριολεχτούμε δεν ήταν κάποιο είδος εθνικιστή Εβραίου. Μάλιστα οι σημερινοί σιωνιστές και εθνικιστές εβραίοι ανάμεσα στ᾽άλλα τον κατηγορούν και γι᾽αυτή του την έλλειψη.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Είχε όμως μια ιδιαιτερότητα. Ήταν εβραίος. Επομένως αυτή η ιδιαιτερότης του Χριστού είναι μία παραλαβή που κάνει ο Χριστός. Παραλαμβάνει την εβραϊκή κουλτούρα και σκέψη. Και ο κάθε άνθρωπος ο οποίος γεννιέται σε μία κοινωνία παραλαμβάνει μία ξεχωριστή κουλτούρα, γίνεται έλληνας ρώσος ή εβραίος. Ο Πατριάρχης της Κωσταντινουπόλεως είναι τούρκος υπήκοος, ελληνικής καταγωγής όπως ο Χριστός και ο κάθε άνθρωπος. Όμως όπως ο Χριστός, αν και ήταν εβραίος, είναι αυτός που ενώνει όλους τους ανθρώπους, το ίδιο μπορεί να κάνει και ο Πατριάρχης της Κωσταντινουπόλεως. Το σώμα του Χριστού, η Εκκλησία, στην ιστορική φάση της εποχής των Πατέρων παραλαμβάνει ελληνική κουλτούρα, ελληνικό τρόπο ζωής. Αυτή η παραλαβή του σώματος του Χριστού δηλαδή της εκκλησίας είναι οικουμενική. Όπως ιχυρίζεται και ο Φλωρόσκυ Θεολογία και καθολικότητα, ελληνισμός και οικουμενικότητα αποτελούν τις σύζυγες όψεις ενός μοναδικού και αδιαιρέτου δεδομένου, [6]γιατί αν για την έκθεση και διατύπωση της χριστιανικής θεολογίας χρησιμοποιήθηκαν από την αρχή κατηγορίες σκέψεις ελληνικές αυτό έγινε ενεκεν του οικουμενικού χαρακτήρα του ελληνισμού και της θεολογίας. Αυτή λοιπόν την ελληνική οικουμενική θεολογία χρησιμοποιεί το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως και όχι τον εθνι(κιστι)κό ελληνισμό. Την ίδια ελληνική οικουμενική θεολογία το Πατραρχείο της Κωσταντινουπόλεως μετέδωσε στους Ρώσους οι οποίοι, αν θέλουν να συνεπείς με την ορθοδοξία, θα πρέπει πιστά να ακολουθήσουν. Ιστορικά η Κωσταντινούπολις είναι η μητέρα εκκλησία όλων των ορθοδόξων χριστιανών και το κατ᾽εξοχήν κέντρο που μπορεί να εκπροσωπήσει αυτόν τον ελληνικό ορθόδοξο οικουμενισμό που παρέλαβε η εκκλησία του Χριστού και όχι βέβαια κάποιον εθνικιστικό ελληνισμό.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Απλοποιείς πολύ το ζήτημα. Κατά πρώτον θα πρέπει να αποδείξεις ότι το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως παραμένει πιστό στους Πατέρες της εκκλησίας, πράγμα που δεν μου προκύπτει γιατί ακολουθεί την αντιπατερική θεολογία του προσώπου που αρχικά οι ρώσοι της διασποράς μετέφεραν στην ορθοδοξία. Γιατί αγαπητέ δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η “θεολογία» του προσώπου είναι μία μοντέρνα οντολογία, δηλαδή φιλοσοφία. Επίτρεψέ μου να χρησιμοποιήσω κι᾽εγώ τον δικό σου τρόπο σκέψης για σου θυμίσω ότι η μοντέρνα αυτἠ οντολογία προσπαθεί να αφελληνίσει την θεολογία των Πατέρων. Αν οι Πατέρες εκφραστήκανε χρησιμοποιώντας ελληνική φιλοσοφική ορολογία όπως φύση, ουσία και υπόσταση για να εκφράσουν ένα μυστήριον η “θεολογία» του προσώπου χρησιμοποιώντας τον Martin Heidegger, απορρίπτει τον όρον ουσία και φύση θεωρώντας τους ως ουσιοκρατία και κατάλοιπο της ελληνικής σκέψης! Ποιά λοιπόν οικουμενική ελληνική θεολογία χρησιμοποιεί το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως σήμερα;

Κατά δεύτερον δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η εποχή των Πατέρων θεωρείται ως οικουμενική ορθοδοξία και μόνο η ορθοδοξία είναι ικανή να σώσει τον άνθρωπον. Αυτό σημαίνει ότι: oι Πατέρες της Εκκλησίας δεν ήταν έλληνες με την έννοια που δίνουμε σήμερα: Άλλοι ήταν εβραϊκής καταγωγής, άλλοι ερχόντουσαν από την Αίγυπτο, Συρία, άλλοι Λατίνοι όπως ο Αμβρόσιος του Μιλάνου, γενικά από όλες τις επαρχίες της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που εκτεινόταν σε δύση και Ανατολή. Αργότερα όταν κατάρρευσε η δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία και δημιουργήθηκε το σχίσμα της παπικής εκκλησίας οι Πατέρες περιορίσθησαν γεωγραφικά στην Ανατολική ρωμαϊκή επικράτεια. Χρησιμοποίησαν μεν την ελληνική φιλοσοφική γλώσσα η οποία ήταν η επίσημη κουλτούρα και γλώσσα του ρωμαϊκού κράτους, όχι για να επαναδιατυπὠσουν τον λόγον του Πλάτωνος, του Σωκράτους, ή του Αριστοτέλους, αλλά για να εκφράσουν με κατάλληλους (ελληνικούς) φιλοσοφικούς όρους την μετοχή που είχαν στην Άκτιστον Βασιλεία του Θεού. Όμως όπως πολύ καλά καταλαβαίνεις στην άκτιστον Βασιλεία του Θεού, που είναι η ίδια η ζωή του Θεού, δεν υπάρχει ελληνική οικουμενική παιδεία, κουλτούρα και πολιτισμός, γιατί όλα αυτά ανήκουν στον κτιστό φθαρτό κόσμο και ως φθαρτά παρέρχονται. Έπειτα μεταξύ κτιστού και Ακτίστου δεν υπάρχει καμμία αναλογία entis ή ομοιότης ή εικονικότης. Καμμία ανθρωπίνη κοινωνία, ή κουλτούρα (όσο ανώτερη και είναι από τις υπόλοιπες), ή συνέλευση ανθρώπων, κανένα Sobor (στα ρωσικά σύναξη,κοινωνία) μπορεί ποτέ να κατανοήσει και να εικονίσει την Παναγία Τριάδα, γιατί η κοινωνία φύσεως της Παναγίας Τριάδος δεν είναι προσωπική κοινωνία ανθρώπων που καλούνται επί το αυτό υπό ένός πρώτου. Ούτε βέβαια η κοινωνία φύσεως της Παναγίας Τριάδος είναι ένας κοινωνικός τρόπος ζωής που είχαν ανέκαθεν οι έλληνες οι οποίοι τον εκδήλωναν με το να δημιουργούν εκκλησία δηλαδή δημοκρατική συνέλευση προσώπων καλεσμένων επί το αυτό από μία πόλη, σαν την πόλη της Αθήνας. Εις δε την Άκτιστον Βασιλείαν ενός τρισυποστάτου Θεού που δωρίζεται κατά χάριν σε εμάς δεν θα μπορούν ποτέ να υπάρχουν δομές. Επομένως η πίστη ότι Θεολογία και καθολικότητα, ελληνισμός και οικουμενικότητα αποτελούν τις σύζυγες όψεις ενός μοναδικού και αδιαιρέτου δεδομένου είναι αντιορθόδοξη και αιρετική, γιατί συγχέει το κτιστό με το Άκτιστο. Η Ορθοδοξία μας είναι η Καθολική αλήθεια γιατί εκφράζει την μετοχή των Πατέρων στην άκτιστον Βασιλεία του Θεού, αλήθεια που δεν παρέρχεται, αλλά η γλώσσα που αυτή η αλήθεια πρωταρχικά εκφράστηκε δεν μπορεί ποτέ να θεωρηθεί αναντικατάστατη και υποχρεωτική για τους πάντες[7], γιατί ανήκει σ´εναν φθαρτό κόσμο που παρέρχεται. Βέβαια κατά τον ίδιον τρόπον αιρετικός και αντιορθόδοξος θεωρείται και ο εθνικιστικός ελληνισμός, μέσα στην ορθόδοξον εκκλησίαν. Κατά δεύτερον θα πρέπει να πούμε περισσότερα πράγματα για να εξηγήσουμε με πατερικό τρόπο τον εθνικισμό που επικρατεί στις μέρες μας. Άλλο πράγμα είναι το να γεννιέται κάποιος εβραίος, ή έλληνας, ή ρώσος και να αγαπάει την πατρίδα και την κουλτούρα του και άλλο πράγμα να είναι πρώτα έλληνας, ρώσος , εβραίος και μετά χριστιανός και να θεωρεί την εβραϊκή, ελληνική, ή ρωσική κουλτούρα ανώτερη από τις άλλες τόσο πολύ που χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί η σωτηρία εν Χριστώ.[8] Ο Κάθε άνθρωπος λοιπόν με την γέννησή του παραλαμβάνει διαφορετική εθνικότητα και αυτό είναι αποτέλεσμα της πτώσεως. Εξ αιτίας της πτώσεως ο άνθρωπος παραλαμβάνει μία διαφορετική εθνικότητα. Η εθνικότης δεν σημαίνει απαραιτήτως και εθνικισμό. Πότε λοιπόν μετατρέπεται σε εθνικισμό; Όταν χρησιμοποιηθεί γνωμικά. Κατά τον ίδιο τρόπο ο Χριστός γεννιέται εβραίος, αλλά επειδή δεν έχει γνωμικό θέλημα δεν γίνεται εθνικιστής εβραίος . Το ίδιο ακριβώς έκαναν και οι Πατέρες της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Χρησιμοποίησαν την ελληνική κουλτούρα αλλά δεν ισχυρίσθηκαν ότι πρώτα είναι έλληνες ή ρωμαίοι και μετά χριστιανοί. Οι περισσότεροι Πατέρες έγραφαν λόγους κατά των ελλήνων όταν έβλεπαν ότι οι έλληνες έμεναν ειδωλολάτρες, χωρίς την ορθόδοξον πίστη.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Δηλαδή αν κατάλαβα καλά κατ᾽εσένα και το πατριαρχείο της Μόσχας και το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως χρησιμοποιούν την ίδια θεολογία του προσώπου η οποία ευθύνεται και για το ουκρανικό σχίσμα

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Το Πατριαρχείο της Μόσχας πιστεύει ότι η Μόσχα είναι εκ Θεού η τρίτη Ρώμη γιατί ο Πατριάρχης της Μόσχας είναι ο πρώτος του σλαβικού στοιχείου το οποίο έχει διατηρήσει αμόλυντη την ορθοδοξία. Χωρίς την κοινωνία όλων των σλάβων (κοινωνία προσώπων) δεν μπορεί να υπάρξει και Τρίτη Ρώμη με τον πρώτο της και χωρίς τον πρώτον της Τρίτης Ρώμης δεν μπορεί να υπάρξει και κοινωνία σλάβων. Άνευ πρώτου δεν υπάρχει κοινωνία προσώπων (Ζηζιουλισμός). Το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως από την άλλη μεριά πιστεύει ότι όλοι οι ορθόδοξοι λαμβάνουν την εκκλησιαστική τους υπόσταση από το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως και άνευ του καθολικού πρώτου δεν θα μπορέσει ποτέ να υπάρξει μια κοινωνία προσώπων, δηλαδή καθολική ορθόδοξος εκκλησία. Άνευ οικουμενικού πρώτου δεν υπάρχει καθολική εκκλησία, δεν υπάρχει κοινωνία προσώπων και δεν θα μπορέσει ποτέ να εικονισθεί η Παναγία Τριάδα – κοινωνία προσώπων υπό του πρώτου που είναι ό Πατήρ -.(Ζηζιουλισμός) Και το Πατριαρχείο της Μοσχας και αυτό της Κωσταντινουπόλεως χρησιμοποιούν την ίδια μοντέρνα “θεολογία». Πώς είναι δυνατόν να μην συγκρουστούν μεταξύ τους και να δημιουργήσουν σχίσματα και διαιρέσεις;

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Εντελώς ιδιότυπα ερμηνεύεις το ουκρανικό σχίσμα. Είναι πρώτη φορά που ακούω ότι η θεολογία του προσώπου οδηγεί τους ρώσους στο να εμμένουν στον μύθο της τρίτης Ρώμης και ότι ο πασλαβισμός έχει ανάγκη ενός καθολικού πρώτου για να διατηρηθεί η κοινωνία των ρώσων, δηλαδή των προσώπων που ανήκουν σ᾽ένα έθνος. Δεν ήταν αυτός ο σκοπός της θεολογίας του προσώπου. Σκοπό είχε ενώνοντας όλα τα ανθρώπινα πρόσωπα να δημιουργήσει μία κοινωνία η οποία θα ξεπερνά πολιτικές σκοπιμότητες και εθνικισμούς. Καταλαβαίνω ότι οι ρώσοι παρερμήνευσαν την θεολογία του προσώπου και εμποδίζουν το πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως να ασκήσει τα δικαιώματα που οι ιερείς κανόνες του έδωσαν, επειδή μόνο ο προκαθήμενός του είναι ο καθολικός πρώτος στην ανατολική ορθόδοξον παράδοση βέβαια.   Για την παγκόσμιον εκκλησία όμως, που είναι η συνάθροισις όλων των επιμέρους τοπικών ή περιφερειακών εκκλησιών της Ανατολής και Δύσης υπάρχει ένας και μόνος καθολικός πρώτος που είναι ο πάπας της Ρώμης. Ιδιαίτερα σήμερα στην δύση που το παπικό πρωτείο βρίσκεται σε κρίση, η θεολογία του προσώπου όπως εξελίχθηκε από τον Μητροπολίτη Περγάμου προσφέρει ένα μεγάλο χέρι βοηθείας.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Ευτυχώς αγαπητέ μου που για τους παπικούς εγένετο άνθρωπος απεσταλμένος παρά Θεού, όνομα αυτώ Ιωάννης (Ζηζιούλιας) [9]. Ούτος ήλθεν εις μαρτυρίαν περί του πρωτείου, ίνα πάντες πιστεύσωσι αυτώ. Εγώ όμως παρατηρώ ότι όπου στην εκκλησία προβλήθηκε η θεολογία του παπικού πρωτείου, δημιούργησε σχίσματα και διαιρέσεις. Ο Παπισμός είναι μία μεγάλη αίρεση. Ίδιον της αιρέσεως είναι το σχίσμα και η απώλεια της ενότητος. Εξ᾽αιτίας του παπικού πρωτείου δημιουργήθηκε το 1054 το αποκαλούμενο σχίσμα της παπικής εκκλησίας. Αλλά και αυτή η ίδια παπική εκκλησία εξ᾽αιτίας του πρωτείου δημιούργησε το σχίσμα των προτεσταντών στην δύση. Στον ορθόδοξον παράδοση είχαμε ξεπεράσει την παπική αίρεση. Ξέραμε ότι οι παπικοί και οι προτεστάντες ήταν αιρετικοί. Τεράστια ορθόδοξη βιβλιογραφία το αποδείκνύει ακράδαντα. Τα τελευταία χρόνια η θεολογία του πρωτείου που καλλιεργήθηκε μέσω της θεολογίας του προσώπου κατάφερε, χρησιμοποιώντας το στόμα του Μητροπολίτου Περγάμου, να επανατοποθετήσει την παπική αίρεση μέσα στους κόλπους της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας και να της δώσει τριαδολογική και χριστολογική έκφραση. Η εκκλησία ισχυρίζεται ο Μητροπολίτης είναι κοινωνία προσώπων υπό τον καθολικόν πρώτον. Η Καθολική Εκκλησία έχει ανάγκη εκ του πρωτείου, και το χάσιμο του πρωτείου ήταν μεγάλη απώλεια για τους ορθοδόξους. (εκκλησιολογία) Οι ορθόδοξοι έχουν ανάγκη εκ του πρωτείου γιατί δεν μπορούν να εικονίσουν την Παναγία Τριάδα η οποία είναι κοινωνία προσώπων υπό τον πρώτον που είναι ο Πατήρ πηγή και ενότης των άλλων προσώπων. (Τριαδολογία) Ο Χριστός είναι το κατ᾽εξοχήν πρόσωπον, η κατά τον γ. Σωφρόνιο υποστατική αρχή που προσλαμβάνει σάρκα, εισέρχεται στην ιστορία, σταυρώνεται και ανασταίνεται, για να δείξει ότι η υποστατική αρχή προηγείται της ουσίας, της αναγκαστικής φύσης (χριστολογία). Ακολουθώντας τον Χριστό ο κάθε πιστός ελευθερώνεται από την κακή και αναγκαστική φύση και εισέρχεται σε κοινωνία και σχέση απ᾽ευθείας με τα υπόλοιπα ανθρώπινα πρόσωπα, ακόμη και με τα Άκτιστα θεία πρόσωπα. Η άσκηση χρησιμεύει για να μπορέσει ο άνθρωπος να ενεργοποιήσει την υποστατική αρχή και να βρεθεί σε προσωπική σχέση και κοινωνία με τα κτιστά και άκτιστα πρόσωπα, άνευ φύσεως και ενεργειών αυτής. (Σωφρονιανισμός)

Όπως βλέπεις αυτό που οι ορθόδοξοι το θεωρούσαν παλαιά αίρεση τώρα μπαίνει δια της θεολογίας του προσώπου μέσα στους κόλπους της ορθοδόξου καθολικής εκκλησίας. Άμεσο αποτέλεσμα είναι η δημιουργία σχίσματος με τους ρώσους που και αυτοί ακολουθούν την ιδια θεολογία.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Αν οι ρώσοι σήμερα ενφορούνται από έναν εθνικιστικό και πιστεύουν ότι ο κάθε σλάβος πρέπει απαραιτήτως να ανήκει στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου της Μόσχας, δηλαδή του πρώτου όλων των σλάβων, διαιρώντας την Ουκρανία γιατί ο Παναγιώτατος Βαρθολομαίος να μην επεμβεί, αφού όλοι οι ιεροί κανόνες του το επιτρέπουν; Μη ξεχνάς ότι στην πραγματικότητα ένας πρώτος θα πρέπει να υπάρχει στην παγκόσμιον Εκκλησία και αυτός είναι ο Κωσταντινουπόλεως. Για να σου δώσω να καταλάβεις πιο αναλυτικά από την μια μεριά έχουμε το Πατριαρχείο Μόσχας που δεν θέλει ούτε να ακούσει για αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας, η οποία έχει όλο το δικαίωμα να την απαιτήσει, από την άλλη μεριά το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως πήρε μία απόφαση σύμφωνα με το κανονικό δίκαιο γιατί η Ουκρανία ανήκει στην διακαιοδοσία του και μόνο άδεια εδόθη στον Πατριάρχη Μόσχας νά χειροτονεί Μητροπολίτην Κιέβου καί μόνον ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος ἐκλέγεται ἀπό τόν κλῆρον καί τόν λαόν τῆς ἐπαρχίας Κιέβου.[10]Είναι εύκολο να δούμε ποιός έχει δίκιο και ποιός άδικο.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Κατά την γνώμη σου ο Παναγιώτατος κκ Βαρθολομαίος, ως “καθολικός Πρώτος» στην Ορθόδοξον Καθολικήν Εκκλησία, μπορεί να δώσει αυτοκεφαλία και να αποκταστήσει σχισματικούς τους οποίους όλες οι ορθόδοξες εκκλησίες καθώς και ο ίδιος στο παρελθόν αναγνώρισε ως τοιούτους;

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Μάλιστα γιατί είναι ο πρώτος της ορθοδόξου εκκλησίας, όπως ο ίδιος αναφέρει: “Η μεγίστη αύτη ευθύνη της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας δεν ήτο ασφαλώς με ημερομηνία λήξεως. Δι᾽αυτό όπως εδώσαμε αυτοκεφαλίαν εις όλας τας τοπικάς Εκκλησίας, κατά τον ίδιον τρόπον η περί Ημάς Αγία και Ιερά Σύνοδος απεφασισε να εκχωρήσει το Αυτοκέφαλον και εις την πολλαπλώς βασανισμένην Ουκρανίαν, δια να πορευθή και αυτή εντός του συστήματος των Ορθοδόξων εν ενότητι και εσωτερική ειρήνη. Αυτήν την υψίστην ευθύνην την έχει εκ των Θείων και Ιερών Κανόνων μόνον η πρωτόθρονος Εκλησίας της Κωσταντινουπόλεως, αφού αυτής ο Προκαθήμενος είναι ο Πρώτος εις τους Ορθοδόξους. Οσάκις επιχειρείται να διαστραφή αυτή η βασική εκκλησιολογική αρχή πράττεται το βαρύτατον παράπτωμα της αντιποιήσεως αρχής, δηλαδή ωρισμένοι προσποιούνται τον Πρώτον δίχως να είναι, και λαμβάνουν πρωτοβουλίας δίχως να έχουν τοιούτον δικαίωμα, λησμονούντες ότι το Οικουμενικόν Πατραρχείον ασκεί το χρέος του δια της αγάπης, η οποία είναι θυσιαστική και ανιδιοτελής”[11]

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωσταντινουπόλεως ως “Καθολικός Πρώτος» της Ορθοδοξίας, κατά την παπική συνήθεια, μπορεί να δίνει αυτοκεφαλία σε όλες τις εκκλησίες ασχέτως και αν δεν έχει ζητηθεί από ορθόδοξη αναγνωρισμένη εκκλησία[12], άνευ συνόδου των αυτοκεφάλων ορθοδόξων Εκκλησιών; Και όχι μόνο αυτό, αλλά μπορεί να αποκαταστήσει στην ορθόδοξον κοινωνίαν “ορθοδόξους» τους οποίους όλες οι ορθόδοξες εκκλησίες αναγνωρίζουν ως σχισματικούς, χωρίς να συγκαλέσει σύνοδο όλων των ορθοδόξων αυτοκεφάλων Εκκλησιών; Ο “Καθολικός Πρώτος» της Ορθοδοξίας μπορεί λοιπόν να υπερβαίνει όλες τις αυτοκέφαλες Εκκλησίες και αφού μπορεί να δίνει την αυτοκεφαλίαν συνεπάγεται ότι μπορεί με τον ίδιον τρόπον να την άρη αν οι καταστάσεις το επιβάλλουν, γιατί αυτό σημαίνει να είσαι “Πρώτος» και να ασκείς το χρέος σου δια της ανιδιοτελούς και θυσιαστικής αγάπης. Αυτό όμως το χρέος που στηρίζεται στην αγάπη το έχει μόνο ο “Καθολικός Πρώτος», καθό «Καθολικός Πρώτος»; Ο δε “Καθολικός Πρώτος” των Σλάβων έχει αυτό το δικαίωμα – “χρέος” που στηρίζεται στην ανιδιοτελή και θυσιαστική αγάπη καθό «Πρώτος» των περισσοτέρων αριθμητικά ορθοδόξων, ή δεν μπορεί να το έχει επειδή στην πραγματικότητα διαθέτει μόνο ιδιοτελή αγάπη η οποία του επιβάλλει το εθνικό συμφέρον της Ρωσίας;

Κατά την Φαναριώτικη αντίληψη η εκκλησία της Μόσχας δεν είναι πρωτόθρονη και ο προκαθήμενος αυτής δεν μπορεί να ασκήσει το χρέος του “Πρώτου» δια της ανιδιοτελούς και θυσιαστικής αγάπης. Επομένως πράττει το βαρύτατον παράπτωμα της αντιποιήσεως αρχής επειδή προσποιείται τον Πρώτον δίχως να είναι. Αυτήν την υψίστην ευθύνην την έχει εκ των Θείων και Ιερών Κανόνων μόνον η πρωτόθρονος Εκκλησία της Κωσταντινουπόλεως. Κατά δεύτερον σύμφωνα πάντα με την φαναριώτικη αντίληψη η Εκκλησία της Μόσχας απωθεί κάθε ιδέα αυτοκεφαλίας εφ᾽όσον είναι ήδη αυτόνομος η ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας και δεν διεκδικεί επομένως καμμία αυτοκεφαλία.

Από την άλλη μεριά η Μόσχα καλλιεργεί τον μύθο της τρίτης Ρώμης η οποία είναι προορισμένη από τον Θεό να παραμείνει πιστή στην ορθὀδοξον παράδοση και να γίνει η “Πρώτη” της ορθοδοξίας, ξεπερνώντας το Φανάρι που εδώ και αιώνες βρίσκεται σε παρακμή, επειδή η ρωσική αυτοκρατορεία τη σήμερον έχει ακόμη πολλά να πει στην παγκόσμιον σκακιέραν και είναι μόνο αυτή που μπορεί να σώσει τον χριστιανικό κόσμο από τον αφανισμό καθώς και την ορθόδοξον πίστη από την αίρεση.

Κατά συνέπεια εδώ έχουμε σύγκρουση μεταξύ δύο “Πρώτων», οι οποίοι χρησιμοποιούν την ίδια μοντέρνα “θεολογία» του προσώπου που έφερε το παπικό πρωτείο στην ορθόδοξον παράδοσιν και άνοιξε τους ασκούς του αιόλου (διαβόλου) για σχίσματα και διαιρέσεις.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Πρέπει κάποτε να ξεδιαλύνουμε και στην ορθοδοξία ποιός είναι ο Καθολικός Πρώτος, αφού πια στην ορθόδοξον παράδοσιν, όπως κι᾽εσύ αναγνωρίζεις, υιοθετήσαμε την θεολογία του προσώπου, όπως αυτή εκφράσθηκε από τους παρισινούς θεολόγους, τον κύριον Γιανναρά και τον Μητροπολίτη Περγάμου, την μεγαλύτερη αυθεντία περί της ορθοδόξου θεολογίας.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Αγαπητέ τί θα γίνει αν οι άλλες ορθόδοξες εκκλησίες δεν αναγνωρίσουν και καταδικάσουν τις ενέργειες του Κωσταντινουπόλεως κκ. Βαρθολομαίου ή του Πατριάρχου Μόσχας;

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Αγαπητέ σε θεωρώ έξυπνο άνθρωπο. Θα υπάρξει μεν η διακοπή εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ Κωσταντινουπόλεως και Μόσχας για ορισμένο χρονικό διάστημα. Κατά την γνώμη μου μετά από καιρό, θα αποκατασταθεί η κοινωνία μεταξύ Μόσχας και Κωσταντινουπόλεως. Οι περισσότερες όμως ορθόδοξες Εκκλησίες δεν θα λάβουν επίσημη θέση υπέρ του ενός ή του άλλου Πατριαρχείου και θα διατηρήσουν την εκκλησιαστική κοινωνία και με την Κωσταντινούπολη και με την Μόσχα. Δεν θα επιδιωχθεί από καμμία εκκλησία η δημιουργία Πανορθοδόξου συνόδου, μόνο λεκτικά κάποιοι θα την ζητήσουν για τα προσχήματα. Μην ξεχνάς ότι η διακοπή εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ Φαναρίου και Μόσχας δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε βέβαια η μοναδική. Το Πατριαρχείο της Αντιόχειας έχει διακόψει την εκκλησιαστική κοινωνία με το Πατριαρχείο Ιερουσολύμων εξ᾽αιτίας του Κατάρ. Κανένα πρόβλημα δεν προέκυψε στην ορθοδοξία. Ακόμη και η πανορθόδοξος σύνοδος της Κρήτης δεν ασχολήθηκε για να επιλύσει το μείζον αυτό εκκλησιαστικό ζήτημα. Βέβαια καταλαβαίνω ότι αυτή η διακοπή εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ δύο ιστορικών Πατριαρχείων είναι μικροτέρου μεγέθους από αυτήν της Μόσχας και του Φαναρίου, όπου διαφαίνεται ότι διαχωρίζεται το ελληνικό από το σλαβικό στοιχείο. Οι πιο πολλοί ορθόδοξοι αγνοούσαν ότι υπήρχε διακοπή εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ Πατριαρχείου Αντιοχείας και του αντιστοίχου της Ιερουσαλήμ. Στην διασπορά δεν δημιούργησε κανένα πρόβλημα. Η διακοπή όμως εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ εκκλησίας Κωσταντινουπόλεως και Μόσχας είναι διαφορετικού μεγέθους και η διασπορά που διαθέτουν οι δύο αυτές εκκλησίες σε όλον τον πλανήτη είναι μεγάλη. Τί θα γίνει στην διασπορά όλον αυτόν τον καιρό που θα διατηρηθεί η διακοπή εκκλησιαστικής κοινωνίας Μόσχας και Φαναρίου; Θα διαχωρισθούν οι έλληνες ορθόδοξοι από τους ρώσους;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Στην διασπορά θα υπάρξουν μεγάλα προβλήματα γιατί οι περισσότερες ενορίες διαθέτουν μικτό ποίμνιο. Σε διάφορες πόλεις υπάρχουν ρωσικές ενορίες στις οποίες πηγαίνουν και ρώσοι και ουκρανοί και έλληνες και άλλων εθνικοτήτων ορθόδοξοι, όπου η λειτουργία γίνεται σε πολλές γλώσσσες όπως είδαμε. Σε εκείνες τις ενορίες κανονικά οι έλληνες δεν θα μπορούν να κοινωνούν των Αχράντων Μυστηρίων. Σε άλλες πόλεις υπάρχουν ελληνικές εκκλησίες στις οποίες εκκλησιάζονται και σλάβοι. Όλοι όμως οι σλάβοι σήμερα έχουν λάβει ή λαμβάνουν οδηγίες να μην προσέρχονται γιατί ανήκουν στο σχισματικό κατ᾽αυτούς Πατριαρχείο Κωσταντινουπόλεως.

Το οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως έχει δημιουργήσει στην Ιταλία αρκετές ρωσικές και ρουμανικές εκκλησίες οι οποίες ανήκουν στην δικαιοδοσία του και κατά πάσα πιθανότητα θα δημιουργήσει και ουκρανικές εκκλησίες, τώρα που θα δώσει την αυτοκεφαλία στην Ουκρανία. Το ίδιο έκανε και σε άλλα κράτη της Ευρώπης. Ανέκαθεν ήθελε την διασπορά όλων των ορθοδόξων ανεξαρτήτως εθνικότητος επειδή η διασπορά θα πρέπει ν᾽ανήκει μόνο στον “Πρώτον» της ορθοδοξίας, όπως ανήκει στο Πατραρχείο η διασπορά των ελλήνων. Σήμερα που έρχεται σε σύγκρουση με το Πατριαρχείο Μόσχας αυτή η σύγκρουση μπορεί να αποβεί προβληματική. Γιατί το Πατριαρχείο Μόσχας είναι το μόνο που έχει μεγαλύτερη διασπορά από την αντίστοιχη ελληνική σε όλες τις περιοχές του πλανήτου. Φαντάσου λοιπόν και το Πατριαρχείο της Μόσχας, στηριζόμενο στον μύθο της τρίτης Ρώμης, (αυτής που είναι προορισμένη από τον Θεό να σώσει την ορθοδοξία και να γίνει η Πόλις της ορθοδόξου αυτοκρατορείας του ρωσικού έθνους) να αρχίσει να δημιουργεί αντίστοιχα ελληνικές ενορίες υπό την δικαιοδοσία του!

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Δεν θέλω να φαντασθώ τα σενάρια που σκέφτεσαι. Δεν πιστεύω ότι το Πατριαρχείο Μόσχας θα τολμήσει να ιδρύσει ελληνικές εκκλησίες υπό την δικαιοδοσία του. Είναι ανήκουστο. Δεν μπορεί να παριστάνει τον Πρώτον της ορθοδοξίας δεν είναι ο Πρώτος και ούτε υπάρχει η Τρίτη Ρώμη. Υπάρχει μόνο η παλαιά και η νέα Ρώμη. Τώρα εκείνο που θα ήθελα να μάθω είναι τι θα γίνει στις συγκεκριμένες μικτές ενορίες;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Εδώ πρέπει να σημειωθεί ένα αξιοπρόσεκτο πρόβλημα, ενδεικτικό της ποιότητας των ορθοδόξων πιστών της διασποράς. Πολλοί έλληνες και ελληνίδες που διαμένουν στην Ιταλία παντρεύθηκαν ρωμαιοκαθολικές ή ρωμαιοκαθολικούς και τα παιδιά είναι βαπτισμένα επί το πλείστον στις λατινικές εκκλησίες. Είναι η οικουμενιστική θεολογία, παρούσα στις ενορίες του Πατριαρχείου Κωσταντινουπόλεως, η αιτία που έχει οδηγήσει στην ανωτέρω κατάσταση γιατί κατά τον οικουμενισμό το μυστήριο είναι το ίδιο για τους παπικούς και για τους ορθοδόξους (άνω τελεία) αναγνωρίζεται επισήμως και από τις δύο εκκλησίες που θεωρούνται “αδελφές εκκλησίες». Οι ρώσοι όμως επίσκοποι και ιερείς πλέον μετά το ουκρανικό σχίσμα θεωρούν σχισματικούς τους έλληνες ορθοδόξους. Επομένως όσοι ακόμα πήγαιναν στις ρωσικές ενορίες θ᾽αναγκασθούν σταματήσουν να προσέρχονται. Για να προλάβουν το γελοίο φαινόμενο οι έλληνες ορθόδοξοι να γίνονται αποδεκτοί από τις παπικές εκκλησίες, αλλά όχι από τις ρωσικές πολλοί ιερείς της ρωσικής διασποράς ήδη κινήθηκαν και κάνουν την πρόταση στο Πατριαρχείο Μόσχας να θεωρούν τους έλληνες της Ευρώπης που ανήκουν στο Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως, ως ορθοδόξους βαπτισμένους στην Ελλάδα, μία χώρα με την οποία η Ρωσία δεν έχει διακόψει εκκλησιαστική κοινωνία. Επομένως αυτοί οι έλληνες θα μπορούν να κοινωνούν των Αχράντων Μυστηρίων από τους Ρώσους κατ᾽οικονομίαν, αν δηλώνουν ότι δεν συμφωνούν με το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Για να είμαι ειλικρινης μου φαίνεται παράλογη μία τέτοια κατάσταση.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Είμαι απόλυτα σύμφωνος μαζί σου. Και επαυξάνω. Από την άλλη μεριά δεν σου φαίνεται παράλογο το ότι, το Πατριαρχείο της Ρωσίας θεωρεί σχισματικό το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως, επειδή αναγνωρίζει σχισματικούς, την δε Εκκλησία της Ελλάδος η οποία βρίσκεται σε κοινωνία με το σχισματικό κατ᾽αυτούς Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως να την θεωρεί μη σχισματική και καθαρά ορθόδοξη και να βρίσκεται σε εκκλησιαστική κοινωνία μαζί της; Πώς μπορεί να δικαιολογηθεί ένα τέτοιο φαινόμενο;

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Αγαπητέ κατά πρώτον η Εκκλησία της Ελλάδος δεν έχει ακόμη πάρει θέση και όπως σου είπα δεν θα πάρει ξεκάθαρη θέση στην διαμάχη Φαναρίου και Μόσχας. Θα βρίσκεται σε μία μέση κατάσταση και θα προσπαθεί δια της πολιτικής να μην έρθει σε αντιδικία ούτε με την Μόσχα ούμε με το Φανάρι. Επομένως η Μόσχα δεν θα μπορεί να διακόψει την εκκλησιαστική κοινωνία με την Εκκλησία της Ελλάδος από την στιγμή που δεν έχει εκφρασθεί επισήμως.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Το περίεργο είναι ότι η Εκκλησία της Ελλάδος δεν έχει πάρει ξεκάθαρη θέση αλλά η Μόσχα θα ζητήσει από τους ορθοδόξους πιστούς να το κάνουν αν θέλουν να συμμετάσχουν των μυστηρίων που θα δίνονται στις ρωσικές ενορίες. Κατά δεύτερον ισχυρίζεσαι ότι η Εκκλησία της Ελλάδος δεν έχει πάρει ξεκάθαρη θέση επί του θέματος, αλλά βρίσκεται σε εκκλησιαστική κοινωνία με το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως το οποίο αναγνωρίζει και αποκαθιστά σχισματικούς. Κατά συνέπεια και η εκκλησία της Ελλάδος βρίσκεται σε κοινωνία με τους σχισματικούς που απεκατέστησε το Φανάρι. Βάσει ποίου σκεπτικού η Μόσχα δεν διακόπτει την εκκλησιαστική κοινωνία με την εκκλησία της Ελλάδος καθώς και με όλες τις ορθόδοξες αυτοκέφαλες εκκλησίες που κοινωνούν με το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως και εμμέσως αναγνωρίζουν τους σχισματικούς κατά τους Ρώσους Μητροπολίτας; Όπως λοιπόν καταλαβαίνεις στην ορθοδοξία τα εκκλησιαστικά θα γίνουν μύλος.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Αν συνέβαινε αυτό τότε θα είχαμε πια σχίσμα στην Ορθόδοξον Εκκλησία. Γιατί θα πρέπει να εξωθήσουμε τα πράγματα και να δημιουργήσουμε σχίσματα; Τί έχουμε να κερδίσουμε; Εφαρμόζουμε λοιπόν την οικονομία και δεχόμαστε μόνο τη διακοπή εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ Μόσχας και Φαναρίου. Όλες οι υπόλοιπες αυτοκέφαλες ορθόδοξες εκκλησίες θα βρίσκονται σε κοινωνία και με την Μόσχα και με την Κωσταντινούπολη. Όπως συνέβη με την διακοπή εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ Πατριαρχείου Αντιοχείας και Ιερουσολύμων.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Δηλαδή η Μόσχα θα θεωρεί τον έλληνα πιστό που μένει στην Αθήνα ορθόδοξο και θα μπορεί να του δίνει κοινωνία, αλλά όταν αυτός ο έλληνας μεταναστεύει στην Ρώμη για παράδειγμα θα τον θεωρεί σχισματικό; Ακόμη δεν έχει περάσει η πρόταση να θεωρούνται οι έλληνες που είναι κάτοικοι εξωτερικού ορθόδοξοι γιατί έλαβαν το βάπτισμα από την εκκλησία της Ελλάδος και όχι από το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως. Ας υποθέσουμε ότι συζητείται και περνάει μιά τέτοια παράλογη πρόταση. Τί θα γίνει με τους έλληνες της δευτέρας γενιάς που είναι βαπτισμένοι στο εξωτερικό; Όταν θα βρίσκονται στην Ρώμη θα είναι σχισματικοί, αλλά αν μετακομίσουν για Αθήνα θα θεωρούνται ορθόδοξοι; Αυτή θα είναι η ορθοδοξία του μέλλοντος;

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Τί θέλεις σχίσμα για να είσαι πιο συνεπής με τους Πατέρες; Σου είπα πολλάκις περάσαμε στην μεταπατερική εποχή και, από δώ και πέρα τα πάντα θ᾽αλλάξουν γι᾽αυτό τον λόγο θα πρέπει να ξεχάσουμε τις παλιές σιγουριές. Παλιά οι Πατέρες πιο απλά έκοβαν εκκλησιαστική κοινωνία όχι μόνο με τους αιρεσιάρχες αλλά και με όσους κοινωνούσαν μαζί τους και συμβούλευαν τον ποίμνιο να μην εκκλησιάζεται με τους σχισματικούς και αιρετικούς για να μην χάσει την σωτηρία. Τη σήμερον όμως εκείνο που μετράει είναι οι πρoσωπικές σχέσεις και κοινωνίες. Σχέσεις και κοινωνίες που θα διακινδυνεύονται, γιατί είναι μία έξοδος από το εγώ και μία μεταφορά στο εσύ και στο εμείς. Αυτό περικλείει κινδύνους, είναι ασαφές, αλλά από την άλλη μεριά αυτό είναι η πραγματική ζωή. Βέβαια όλοι οι κίνδυνοι θα μειωθούν κατά πολύ αν γίνει αποδεκτός καθολικά ο θεσμός του οικουμενικού “πρώτου” ο οποίος ενωτικά θα φέρνει πάντοτε την επιθυμητή λύση για όλα τα ζητήματα γιατί εικονίζει κατά τον Σεβασμιώτατο Περγάμου τον πρώτον της Αγίας Τριάδος, τον Πατέρα.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Κανείς δεν επιζητεί το σχίσμα, αλλά κανείς δεν θέλει την ασάφεια και ούτε βέβαια θα πρέπει να αποδεχθούμε τον “Καθολικό Πρώτο” ο οποίος είναι εκ Θεού προορισμένος να φέρει την επιθυμητή λύση. Το παπικό πρωτείο το απορρίψαμε στην ορθόδοξη παράδοση εδώ και αρκετούς αιώνες και δεν μπορούμε να το επαναφέρουμε στην ορθόδοξον Εκκλησία γιατί έτσι εκφράζεται η εκκλησιολογία του Μητροπολίτου Περγάμου. Μή γενοιτο. Μεταξύ αλήθειας και ψεύδους δεν υπάρχει μέση οδός. Επιλέγουμε με συνέπεια την αλήθεια έστω και αν δημιουργήσει σχίσμα από το ψεύδος και την αίρεση. Ένα πραγματικό σχίσμα στην ορθοδοξία ίσως αναγκάσει πολλούς να μελετήσουν σοβαρά την θεολογία των Πατέρων και οδηγήσει την ορθόδοξη Εκκλησία σε μία σύνοδο η οποία επιτέλους θα ασχοληθεί με την θεολογία και θα είναι σε θέση να καταδικάσει την θεολογία του προσώπου και την συνέπεια αυτής που είναι το “Καθολικό Πρωτείο”, θεολογία που και η Μόσχα και το Φανάρι ακολουθούν πιστά. Γιατί αγαπητέ το πραγματικό πρόβλημα της ορθοδοξίας σήμερα δεν είναι ποιός θα είναι ο καθολικός “Πρώτος”, αν θα είναι η νέα Ρώμη ή η υποτιθέμενη τρίτη Ρώμη. Η κάθε Ρώμη δυστυχώς δημιούργησε τεράστια προβλήματα στην Εκκλησία. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι ξεχάσαμε την θεολογία των θεωμένων Πατέρων και αθεολόγητοι πιά θεωρούμε τον παπισμό (το παπικό πρωτείο που στηρίζεται στον επίσκοπο Ρώμης, παλαιάς, Νέας ή Τρίτης) ως συστατικό στοιχείο της ορθοδοξίας και ορθοπραξίας. Ιδού ποιό θα είναι το μέλλον της ορθοδοξίας ακολουθώντας την οικουμενιστική θεολογία του προσώπου: Το παπικό Πρωτείο.

[1] Περί της υποστατικής αρχής από το βιβλίο του γ. Σωφρονίου “οψόμεθα τον θεόν καθώς εστι» Εσσεξ 1993 σελίδα 316-317

[2] «τουτέστι τας φυλετικάς διακρίσεις και τας εθνικάς έρεις και ζήλους και διχοστασίας εν τη του Χριστού Εκκλησία». Σύνοδος Κωσταντινουπόλεως. 1872. Το Συνοδικό αυτό κείμενο δεν το υπέγραψε μόνον ο Οικουμενικός Πατριάρχης Άνθιμος, αλλά και οι πρώην Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως Άνθιμος, Γρηγόριος και Ιωακείμ. Πέρα από αυτούς υπογράφηκε από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρόνιο, τον Πατριάρχη Αντιοχείας Ιερόθεο, τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Σωφρόνιο και πολλούς άλλους Μητροπολίτας του Κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Επομένως το κείμενο αυτό έχει καθολική ισχύ.

[3] Ο Ρώσος φτάνει μονάχος του, μέσα από το ίδιο του το κορμί-τον ρωσικό λαό, τον λαό του Θεού που κατοικεί την αγία Ρωσία. Να “γιατί όποιος δεν έχει λαό δεν έχει μήτε Θεό! Νάστε βέβαιοι, πώς όσοι παύουν να καταλαβαίνουν τον λαό τους και χάνουν τον δεσμό τους με αυτόν, χάνουν την ίδια στιγμή και την πίστη των Πατέρων τους και γίνονται άθεοι ή αδιάφοροι. Έτσι είναι. Είναι ένα γεγονός αναμφισβήτητο» (Δαιμονισμένοι Α,ΙΧ)( Χρήστος Γιανναράς Η κρίση της προφητείας σελίδα 41-42)

[4] βλέπε Ιωάννη Ρωμανίδη. Η ορθόδοξος εκκλησιολογία σύμφωνα με τον Κομιακώφ. Δημοσιευθέν για πρώτη φορά στο: The greek orthodox theological review. Δεύτερο τεύχος, νούμερο 1. Usa 1956 και αναδημοσιευθέν στο περιοδικό Ορθόδοξος Ιταλία τεύχος 0 σελίδα 7 Νοέμβριος 1999.

[5] Με όλα αυτά βέβαια δεν δικαιώνεται το κίνημα των σλαβοφίλων για τις υπερβολές του. Ο υπερτονισμός του λαϊκού στοιχείου στην ρωσική ορθοδοξία οδήγησε σε μιά επικίνδυνη απλοποίηση της πίστης που έδωσε την προτεραιότητα στο folk-lore, στους λαϊκούς θρύλους, στις τυπικές συνήθειες της καθημερινής ζωής. Έφθασε να θεωρείται ορθότερο και ασφαλέστερο να απευθύνεται κανείς στον λαό για να διδαχθεί την ορθοδοξία, παρά στους Πατέρες της Εκκλησίας… Ωστόσο είναι ελπιδοφόρα η τελική ισορροπία στην οποία μάλλον οδηγήθηκαν μέσα απ᾽όλες αυτές τις ακροτητες, οι σύγχρονοι ρώσοι θεολόγοι της διασποράς (Χρήστος Γιανναράς Η κρίση της προφητείας σελίδα 42)

[6] Χρήστος Γιανναράς Η κρίση της προφητείας σελίδα 52

[7] Αυτός ήταν ο λόγος που το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως επέτρεψε στους σλάβους να χρησιμοποιήσουν την δική τους γλώσσα για να εκφράσουν την ορθοδοξία, έστειλαν μάλιστα τον Μεθόδιο και τον Κύριλλο οι οποίοι επενόησαν κι᾽ένα αλφάβητο για να μπορέσουν να εκφράσουν τις χριστιανικές αλήθειες στα σλαβικά. Οι Λατίνοι δεν δεχόντουσαν αυτή την ιδέα και ισχυρίζονταν ότι για να εκφράσουμε το ευαγγέλιον θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις γλώσσες που ο ίδιος ο Πιλάτος έγραψε στον σταυρό του Χριστού, δηλαδή εβραϊκά, ελληνικά και λατινικά (αιρεσία πιλατιανισμού). Το Πατραρχείο της Κωσταντινουπόλεως εκείνη την εποχή επέτρεψε τις μεταφράσεις και οι ρώσοι μετέφρασαν όλες τις λέξεις, όλες τις εκφράσεις, όλα τα λειτουγικά κείμενα και την θεολογία των Πατέρων χωρίς να χρησιμοποιήσουν σχεδόν καμμιά ελληνική λέξη εκτός μόνον ελαχίστων εξαιρέσεων. Την λέξη ορθόδοξος την μετέφρασαν ρωσικά αν και σε όλες τις γλωσσες του κοσμου υπάρχει στα ελληνικά, την λέξη γέροντας την μετέφρασαν ρωσικά, την λέξη κοινωνία την μετέφρασαν ρωσικά. Λέξεις δηλαδή που σε όλες τις γλώσσες του κόσμου υπάρχουν στα ελληνικά ακόμη και τώρα οι ρώσοι τις μετέφρασαν ρωσικά χωρίς αυτό να χαρακτηρισθεί αίρεση γιατί δεν στηρίζεται στον οικουμενιό ελληνισμό.

[8] Αρκεί να να σκεφθεί κανείς τον Απόστολο Παύλο που αναφέρει: οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδέ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ· πάντες γάρ ὑμεῖς εἰς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλάτας, 3,28) καί «Παρακαλῶ δέ ὑμᾶς, ἀδελφοί, διά τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἴνα τό αὐτό λέγητε πάντες, καί μή ᾖ ἐν ὑμῖν σχίσματα, ἦτε δέ κατηρτισμένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοΐ καί ἐν τῇ αὐτῇ γνώμῃ» (Α΄ Κορινθίους, 1,10).

[9] Ιωα κεφ α, 6

[10] Ανεφέρεται στην Πατριαρχικήν καί Συνοδικήν «Πρᾶξιν» τοῦ 1686, εις την οποία εδόθη άδεια στον Πατριάρχη Μόσχα να χειροτονεί τον Μητροπολίτη Κιέβου ο οποίος οφείλει να εκλέγεται από τον κλήρο και λαό της περιοχής του. Οι Φαναριώτες ισχυρίζονται ότι δέν πρόκειται περί πλήρους ἐκχωρήσεως τῆς ἐπαρχίας Κιέβου εἰς τόν Πατριάρχην Μόσχας και αυτό εἶναι ἐμφανές ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ «Πρᾶξις» (α) στερεῖ ἀπό τόν ἐν λόγῳ Πατριάρχην τό δικαίωμα νά ἐκλέγῃ τόν Μητροπολίτην Κίεβου, καί (β) ὑποχρεώνει τόν ἑκάστοτε Μητροπολίτην Κιέβου νά μνημονεύῃ τόν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως «ἐν πρώτοις» κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν. Το Πατριαρχείο της Μόσχας δεν τήρησε τους όρους της Πατριαρχικής πράξεως τόσο ως προς τον τρόπον εκλογής όσο και ως προς την μνημόνευση εν πρώτοις του ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχου από τον εκάστοτε Μητροπολίτη Κιέβου κατά την θείαν ευχαριστίαν. Αυθαιρέτως έγινε λοιπόν η προσάρτησις και συγχώνευσις της Ουκρανίας από το Πατριαρχείο Μόσχας. Γι᾽αυτόν τον λόγον ισχυρίζονται οι Φαναριώτες η Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας δέν ἔπαυσε νά ἀποτελῇ de jure κανονικόν ἔδαφος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου αν και πέρασαν αιώνες από τότε.

[11] Βλέπε Ορθόδοξος τύπος αρθμός φύλλου 2233 2 Νοεμβρίου 2108 σελίδα 8

[12] Η ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας που αναγνωρίζουν όλες οι ορθόδοξες εκκλησίες είναι αυτή που έχει σαν Μητροπολίτη τον Ονούφριο. Ο Μητροπολίτης Φιλάρετος και Μακάριος από όλες τις ορθόδοξες εκκλησίες αναγνωρίζονται σαν σχισματικοί, δηλαδή μη ορθόδοξοι. Αυτούς απεκατέστησε η Πατριαρχική σύνοδος του Φαναρίου, για να μπορέσει να δώσει αυτοκεφαλία στην Ουκρανία, διαφορετικά θα έπρεπε να την είχε δώσει εις τους ουνίτας ουκρανούς.